Mehmet Yaşar Ulutaş
Birinci neslin çoğu Türkiye’den kaçak gelmiş ya da yüksek tahsil yapmak için gelmi. Kimileri ise kısa süreliğine gelmiş ama burada kalmış insanlardan oluşuyor. Bu insanlardan özellikle kaçak olanları, maddi sıkıntı çekenleri, Amerikan sistemine ve hayat tarzına bir türlü adapte olamayanları, Türkiye’ye dönse yapacak bişeyi olmadığı için Türkiye’ye dönmeyenleri, yaşadıkları Türkiye özleminin bir tezahürü olarak öldüklerinde Türkiye’de gömülmeyi vasiyet ediyorlar.
Diyeceksinizi ki burada ne sıkıntı var. Sıkıntı bu vasiyet bırakan merhumların vasiyeti yerine getirmesini istedikleri insanlara para bırakmamasından kaynaklanıyor. Bugün bir cenazenin ABD’den Türkiye’ye gönderilmesi 8,000$-10,000$ arası bir paraya mal oluyor. Bu yüksek rakam geride bıraktığı varsa ailesine, ailesi yoksa dostlarına yük oluyor. Eğer ikisi de yoksa veya maddi durumları yoksa, bu sefer Türkiye’deki ailesine yük oluyor. Türkiye’deki ailede de para yoksa cenaze ortada kalabiliyor.
Türk Amerikan Diyanet Vakfı’nın (TARF) Florida temsilcisi olduğum için bana vefat haberleri hemen ulaşıyor. Geçenlerde Florida’da kaçak olarak çalışan 50’li yaşlarda olan bir vatandaşımız iş yerindeyken kalp krizi neticesinde vefat ettiği haberi geldi. Vatandaşımız Türkiye’de gömülmeyi vasiyet etmiş. Ama para bırakmamış. ABD’de yaşayan ailesi yok. Çıkarıp 10,000$ verecek arkadaşları yok. Ailesinin de parası yokmuş. Aileye şu teklifi taptım. “Gelin merhumu Miami’deki müslüman mezarlığında gömelim. Yaklaşık 4.000$ tutacak masrafını buradaki Türk ve Müslüman toplumu olarak aramızda yapacağımız bir kampanya ile karşılayalım ve cenazeyi biran önce kaldıralım. İçiniz rahat etsin diye size cenazeye ait video ve fotoğrafları yollayalım.” aile kabul etmedi.
ABD’deki cenaze işlemleri hakkında şu bilgileri paylaşayım sizlerle:
– Güney Florida’da bir müslüman mezarlığında gömülmenin masrafı 3,700$. Eğer mezartaşı da isterseniz 200$ daha veriyorsunuz.
-Cenazeyi Türkiye’ye yollamak isterseniz bu masraf 10,000$’a kadar çıkabiliyor çünkü işin içine cenaze levazımatçısının cesetteki sıvıları boşaltması, ardından tahnit etmesi (embalming), özel kefen ve hava geçirmez tabut, konsolosluk ve eyaletten alınacak özel izin ve dökümanların temin edilmesi, nakliye komisyoncusunun (freight forwarder) alacağı ücret, THY’nin taşıma ücreti (1.500$-2.000$), morgda depolama ücreti (bu işlem yaklaşık 7-10 gün sürüyor), diğer nakliye hizmetleri ve masraflar giriyor.
– Kimse sahiplenmez ise vilayet (county) cenazeyi 120 gün bekletiyor morgda ve ardında yakıp (cremation) kimsesizler mezarlığına gömüyor.
– Ne Türkiye Cumhuriyeti’nin ne de Konsolosluklarımızın vatandaşlarımızın cenazelerini Türkiye’ye yollama sorumluluğu yok.
Cenazenin ABD’de gömülmesi konusunda dinen de bir sıkıntı yok. Dinimizde cenazenin biran önce gömülmesi tavsiye edilmiştir. Örneğin sahabe efendilerimiz hep vefat ettikleri yerlerde gömülmeyi tercih etmişlerdir. 24 senedir Amerika’da yaşıyorum ve buradaki müslüman toplum ile oldukça iç içeyim. Şimdiye dek memleketine gönderilen cenaze görmedim.
Tüm bunlar ışığında benim naçizane tavsiyem ölülerimizin burada gömülmesidir. Eğer illa Türkiye’ye gönderilmeyi istiyorsak da kenara 10.000$ koyalım ve geride kalan kimseye yük olmayalım.
